Стары Ольса все тексты (слова) песен, переводы, видео, клипы

Падымалісь чорны хмары неба пакрывалі,
Чорны хмары неба пакрывалі,
Прыхадзілі злы татары ды пад Крычаў сталі,
Злы татары ды пад Крычаў сталі.

Запалілі стары Крычаў вежы запылалі
Вежы запылалі, запылалі;
Стары Крычаў падымаўся людзі ў рады сталі

Litwo! Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie.
Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie,
Kto cię stracił. Dziś piękność twą w całej ozdobie
Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie.

Rówienniki litewskich wielkich kniaziów, drzewa
Białowieży, Świtezi, Ponar, Kuszelewa!
Których cień spadał niegdyś na koronne głowy

Litwo! Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie.
Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie,
Kto cię stracił. Dziś piękność twą w całej ozdobie
Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie.

Rówienniki litewskich wielkich kniaziów, drzewa
Białowieży, Świtezi, Ponar, Kuszelewa!
Których cień spadał niegdyś na koronne głowy

“Полацкі сшытак” − зборнік барочнай музыкі (навуковыя назвы “Астрамечаўскі рукапіс” ці “Рукапіс 127/56 Ягелонскай бібліятэкі”, сучасная архіўная сігнатура 10002).

Заспявай адзінай Панне,
Авэ Марыя!
Славу, гонар, шанаванне,
Авэ Марыя!

Была Пані на самоце,
Калі завітаў анёл,
Габрыэль у Божай цноте,

Разам гетманы свае,
Гэй!
Польскі ды Літоўскі,
Моц з'яднаўшы на бітву,
Гэй!
Прыцягнулі войскі,
Ды за Воршу колькі міль,
Гэй!

Аршанская бітва 1514 г.
Вершаваная аповесць 1582 г.

Словы Мацея Стрыйкоўскага (“Хроніка польская, літоўская, жамойцкая і ўсяе Русі” (1582), пераклад з польскай мовы А.Дзітрыха). У Хроніцы М.Стрыйкоўскага назва гучыць як “Слаўная бітва з Масквою”. Музыка народная – мелодыя народнай песні “Куды едзеш, Рамане?”. Але аналагі гэтай мелодыі можна сустрэць сярод нямецкай музыкі 16 ст. Адаптацыя тэкста да мелодыі выканана З.Сасноўскім.

Разам гетманы свае, Гэй польскі ды літоўскі
Моц з’яднаўшы на бітву, Гэй прыцягнулі войскі

Пелся перед битвами войском ВКЛ,
на церемониях и торжествах,
при похоронах и освящении всех беларуских святых,
с 15 в. заимствован поляками,
которые сделали его гимном и Короны Польской
и до этого времени считают его своей средневековой песней,
хотя и в 15 в. и сейчас не понимают многих слов)

Дай у Слуцку на рыночку,
Да піў Байда гарэлочку;
Цар турэцкі да наяжджае,
Байду млодага намаўляе:

“Ой ты Байда маладзюсенькі!
З цябе ж рыцар да слаўнюсенькі:
Будзіш панам ты гаспадарам!

Вецер развінуў штандары,
Сонцам на грудзёх спарыш.
Ворагам нябёснай карай
Ззяе гакаваты крыж.
У стальным праменні крочыць
Новай нацыі закон.
Праз імглу апошняй ночы
Крочыць Белы Легіён.

Слаўлю адвагу ваяроў сармацких
Што пасеклі ў бітве рыцараў крыжацкіх (2)

Меўся Ордэн ўсю Літву з Польшчай зруйнаваці
Прагнуў права сваё нам гвалтам навязаці (2)

Таму варта хутка на вайну збірацца
Каб на Прусскіх землях з ворагам спаткацца (2)

Песня "Грунвальдская бітва 1410 г" с альбома "Гераiчны эпас" (2007 г.)
Словы Мацея Стрыйкоўскага (“Хроніка польская, літоўская, жамойцкая і ўсяе Русі” (1582), пераклад з польскай мовы А.Дзітрыха), музыка народная – са зборніка БНТ Балады (Кн. 1. Мн., 1977). У Хроніцы М.Стрыйкоўскага назва гучыць так: “Пра слаўную вайну і слаўную бітву Ягайлы і Вітаўта з прускімі крыжакамі і князямі Нямецкага рэйху ў 1410 годзе.” Адаптацыя тэкста да мелодыі выканана З.Сасноўскім.
Мацей Стрыйкоўскі (1547 – 1593) – адзін з найбольш вядомых гісторыкаў Рэчы Паспалітай другой паловы XVI ст. Пасля вучобы ў Кракаўскім універсітэце прыехаў у Беларусь. Прафесійны ваенны, служыў ў Віцебскім і Слуцкім гарнізонах, спалучаў рыцарскі побыт (войны, паходы, бітвы) і напісанне патрыятычных вершаваных твораў па гісторыі Рэчы Паспалітай. Найбольш вядомыя з іх: “Ганец цноты...”, “Пра вольнасці Кароны Польскай і Вялікага княства Літоўскага”, хроніка “Пра пачатак, паходжанне, мужнасць, рыцарскія і грамадзянскія справы слаўнага народа літоўскага, жамойцкага і рускага” (прысвечаная князю Юрыю Слуцкаму). Аднак найбольшую славу як гісторыку і паэту прынесла М.Стрыйкоўскаму “Хроніка Польская, Літоўская, Жамойцкая і ўсяе Русі” – першая друкаваная гісторыя ВКЛ. Каштоўнасць Хронікі ў тым, што яе аўтар з’яўляўся відавочцам многіх апісаных ім войнаў і асабістым удзельнікам многіх бітваў.

Слаўлю адвагу, ваяроў сармацкіх
Што пасеклі ў бітве рыцараў крыжацкіх

Меўся ордэн ўсю Літву з Польшчай зруйнаваці

Гой-гой, сядзем у кола ды вясёла,
Выпівайма размаўляйма,
Пра ўсё забудзем,
Хай нам добра будзе.

Гой-гой, чаго бавіш келіх ставіш,
Хочаш піці папрасіці,
Хмель-піва нап'емся,

1. Там за рэчкай, за ракой// не дужа глыбокай
Ды нямала ў берагах// ў берагах шырокай

2. Войска лютае татар// пачало спыняцца
Каб літве пашкодзіць// да ракі прабрацца

3. Міхал Глінскі бачыў// мост ужо гатовы
Да літвы прамовіў// гэтакія словы:

Ехаў Літвін ды па Сініх Водах
||: Тры дні тры начы,
Тры дні тры начы,
Меч крывавячы. :||

Ходзіў Літвін ой ды па Грунвальду
||: Тры дні тры начы,
Тры дні тры начы,

Ехаў Літвін ды па Сініх Водах
Тры дні, тры начы,
Тры дні, тры начы.
Меч крывавячы
Тры дні, тры начы,
Меч крывавячы.

Ходзіў Літвін, ой ды па Грунвальду,

***
Слухай брат, коні сення ў цане
Дык няхай там знойдуць, што ў яслях
Хто сказаў нам, што праўда ў віне
– выбраў слушны і праведны шлях

Мочыць вусны пена цемнага піва. Пена чорнага піва (4 раза)

Весела навіна прыйшла ад Будзіна.
Веселіцеся, людзе!
Рукі узнасіце, а Бога прасіце,
Нех навекі так будзе.

Слаўныі княжата, многіі панята
Пад Будзін кгды стаялі,
Моцныі вінеты там сваі наметы

(песня 15 века, музыка народная -
записанная в экспедиции,
песня зраниться в архиве Зинкевича в Вильне,
слова незначительно обработаны В.Ластовским)

1. Едзе Вітаўт па вуліцы
За ім нясуць дзве шабліцы
REF Слаўны князь Вітаўт

Всех в школе заставляли читать "Песню пра Зубра" М. Гусоўскага. Вот как выглядит часть этой поэмы в оригинале )

Talibus inventis duri mens alta Vitoldi
Attritas patriae constabilivit opes.
His iuvenes exercitiis ad bella parabat,
Litphanae princeps dum regionis erat!

Ne quid in hoste novi videant, graviora coegit

Як вазьму я ружу кветку
Ды пушчу на воду
Плыві-плыві ружа кветка
Да самога броду

Плыла-плыла ружа кветка
Ды стала круціцца
Выйшла маці воду браці

1. Як вазьму я ружу кветку
Ды пушчу на воду
Плыві-плыві ружа кветка
Да самога броду

2. Плыла-плыла ружа кветка
Ды стала круціцца
Выйшла маці воду браці

Едзе рыцар, едзе рыцар збройны,
Павяртае з велькей-велькей войны.

У яго шабля, шабля вышчарблёна,
Ды кашулька ў яго закрвавёна.

Вітае яго айцей стары,
Сёстры нясуць, нясуць яму дары.

Ой сівы конь бяжыць

(беларуска-украінская народная песня)

Ой сівы конь бяжыць
На ім бела грыва
Ой спадабалася
Ой спадабалася

1.Спявалі уланы
З паходу ідучы,
З паходу ідучы
Ды маршыруючы

2.У правай ручэньцы
Ды коняў вядучы
А з левага боку

Як пайду яў стайню
Стайню вайскавую

Як выведу коня
Коня варанога

Коня яй сядлаю
А конь уздыхае